4 out of 5
4
6 reviews

8o Mέρος – Οι σκέψεις του νομπελίστα βιολόγου F. Crick για την έρευνα του εγκεφάλου

Στο παρόν μάθημα, μερικοί από τους πιο διάσημους νευροφυσιολόγους της δυτικής επιστήμης αναμετρώνται με το θεμελιώδες όσο και προκλητικά ενδιαφέρον ερώτημα: μπορεί ο εγκέφαλος να καταλάβει τον εγκέφαλο; Στην προσπάθειά τους να απαντήσουν, μας δίνουν μια πληρέστατη εικόνα της λειτουργίας και των εξελικτικών δυνατοτήτων του εγκεφάλου, με βάση πάντα τα μέχρι στιγμής επιστημονικά δεδομένα, και συνάμα διατυπώνουν μια σειρά από υποθέσεις που εμπλουτίζουν την έρευνα.

22 άτομα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον

ΔΙΔΑΚΤΡΑ

Αρχική αξία κόστους μαθήματος: 340 €.

Το ποσό αυτό μειώνεται ως ακολούθως:

Χορήγηση ειδικής έκπτωσης 20% στο σύνολο του μαθήματος.

Ποσό πληρωμής μετά την έκπτωση: 272 €

Εφάπαξ Πληρωμή – Early Entry (10%): 244,8 €

Μετά την εξόφληση του συνολικού ποσού, παρέχονται επιπλέον 2 μήνες δωρεάν εκμάθησης, για την πληρέστερη κατανόηση του Μαθήματος. Το κόστος απόκτησης του Πιστοποιητικού Παρακολούθησης μαθημάτων από την εταιρεία ACTA Τεχνοβλαστός Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης είναι 99 ευρώ.

8ο Μέρος – Οι σκέψεις του νομπελίστα βιολόγου F. Crick για την έρευνα του εγκεφάλου

Χρονική Διάρκεια: 1 Μήνας

Κόστος μαθήματος: 34 €

ΟΓΔΟΗ ΕΝΟΤΗΤΑ:

  • Οι σκέψεις του νομπελίστα βιολόγου F. Crick για την έρευνα του εγκεφάλου

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το 1979, το αμερικανικό πολυεπιστημονικό περιοδικό Scientific American αφιέρωσε σχεδόν ολόκληρο το τεύχος του Σεπτεμβρίου στην περιγραφή των σημαντικότερων προόδων στη μελέτη της δομής και της λειτουργίας του εγκεφάλου. Οι συγγραφείς ήταν επιστήμονες που συμμετείχαν άμεσα σε αυτά τα επιτεύγματα και οι οποίοι συνέβαλαν σημαντικά στην ανάπτυξη των συναφών επιστημών. Ονόματα όπως D. Hubel, T. Wiesel, E. Kandel, E. Evarts, W. Nauta και άλλα είναι πολύ γνωστά στους ειδικούς σε όλο τον κόσμο. Χωρίς αυτά τα ονόματα είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τη σύγχρονη νευροφυσιολογία.

Σε αυτήν την περίπτωση, εμφανίστηκαν ενώπιον του αναγνώστη ως συναρπαστικοί αφηγητές, πολύ προσεκτικοί στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, αλλά ξεκάθαρα γνωρίζοντας πόσο ελλιπής και αντιφατική είναι η πραγματική μας γνώση για τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, του πιο περίπλοκου και μυστηριώδους δημιουργήματος της Φύσης. Οι πληροφορίες από πρώτο χέρι που είναι διαθέσιμες σε ένα ευρύ φάσμα αναγνωστών παραμένουν πάντα το ιδανικό μέσο για τη διάδοση οποιουδήποτε γνωστικού πεδίου. Στο βιβλίο, που έχουμε μπροστά μας, αυτή η συνθήκη τηρείται στο μέγιστο.

Η πρόοδος της επιστήμης του εγκεφάλου είναι αναμφισβήτητη και προφανής. Όπως πολύ σωστά παρατήρησε ο D. Hubel, ένας νευροφυσιολόγος της δεκαετίας του 1950 θα ήταν έκπληκτος, αν του έλεγαν πόσα νέα πράγματα θα μας γίνονταν γνωστά μισό αιώνα αργότερα. Η συνεχής συσσώρευση πληροφοριών σχετικά με βιολογικά δραστικές ουσίες-πομπούς και ρυθμιστές της νευρικής διέγερσης θυμίζει κάπως την κατάσταση στον τομέα της πυρηνικής φυσικής, όπου η οικογένεια των ανακαλυφθέντων στοιχειωδών σωματιδίων αυξάνεται κάθε χρόνο. Η βαθμιαία σαφέστερη σημασία των διαταραχών στη χημεία του εγκεφάλου στη γένεση της ψυχικής ασθένειας αλλάζει ριζικά το πρόσωπο της περιγραφικής ψυχιατρικής. Η ανακάλυψη της λειτουργικής εξειδίκευσης των δύο ημισφαιρίων είχε μια πραγματικά επαναστατική επίδραση στις ιδέες για τα φυσιολογικά θεμέλια της ανθρώπινης ψυχής-συνείδησης και σκέψης. Αυτές και άλλες εξελίξεις στη νευροφυσιολογία καλύπτονται λεπτομερώς σε αυτή την προσέγγιση.

Ταυτόχρονα, τα υλικά που περιέχονται σε αυτή δεν εξαντλούν σε καμία περίπτωση όσα έχει επιτύχει η σύγχρονη επιστήμη. Για παράδειγμα, στα άρθρα Αμερικανών συναδέλφων δεν υπάρχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα από σοβιετικούς ερευνητές εγκεφάλου. Αυτό ισχύει κυρίως για ενότητες όπως η μελέτη των θεμελιωδών νόμων της φυσιολογίας του νευρικού κυττάρου (P. G. Kostyuk, A. I. Shapovalov), η φυσιολογία της όρασης (A. L. Byzov, V. D. Glezer, I. A. Shevelev) και η ακοή (G.V. Gershuni), η νευροφυσιολογική μηχανισμοί οργάνωσης της κίνησης (V.S. Gurfinkel, G.N. Orlovsky, M.L. Shik). Η συμβολή των σοβιετικών ερευνητών στην ανάλυση των κυτταρικών μηχανισμών μάθησης – σχηματισμού εξαρτημένων αντανακλαστικών είναι πολύ σημαντική (N.N. Vasilevsky, L.L. Voronin, U. G. Gasanov, A. B. Kogan, M. N. Livanov, M. Ya. Rabinovich , V.S. Rusinov, E.N. Sokolov, V.B. Shvyrkov, G.I. Shulgina, M.M. Khananashvili και πολλοί άλλοι). Αναλόγως οι θεωρητικές γενικεύσεις των Π.Κ.Ανόχιν, Ε.Α. Asratyan, I. S. Beritashvili, N. A. Bernshtein, L. A. Orbeli και άλλων εγχώριων επιστημόνων.

Από τη λίστα των θεμάτων που καλύπτονται από τους μεταγλωττιστές, αποκλείονται πληροφορίες σχετικά με τη δομή και τις λειτουργίες εκείνων των εγκεφαλικών δομών που εμπλέκονται άμεσα στη διαδικασία πραγματοποίησης των πιο σημαντικών αναγκών του σώματος – πείνα, δίψα, σεξουαλική επιθυμία – στη γένεση  συναισθηματικών αντιδράσεων – οργή, φόβος, ευχαρίστηση κ.λπ. Ως αποτέλεσμα, καθίσταται ακατανόητο πώς τέτοια προσεκτικά μελετημένα αισθητηριακά συστήματα (όραση, ακοή κ.λπ.) συνδέονται με όχι λιγότερο αναλυμένους μηχανισμούς οργάνωσης της κίνησης. Με άλλα λόγια, πού βρίσκονται οι δομές του εγκεφάλου, οι οποίες καθορίζουν το ερώτημα: σε ποιες επιδράσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος και με ποιον τρόπο πρέπει να ανταποκριθεί ο ζωντανός οργανισμός;

Εδώ τίθεται το πρόβλημα του «homunculus», για το οποίο γράφει ο F. Crick στο τελευταίο του άρθρο. Με σπάνια διορατικότητα και ευκρίνεια, ο επιστήμονας που μαζί με τον J. Watson αποκωδικοποίησε το dna, θέτει αυτό  το ερώτημα στο μυαλό του φυσικού επιστήμονα. Πόσο συχνά διαφορετικοί συγγραφείς, ανεξάρτητα από το αν λειτουργούν με την έννοια της «πληροφορίας», του «νευροψυχικού κώδικα» ή της «υποκειμενικής εικόνας», ξεχνούν την ύπαρξη του προβλήματος «ο παραλήπτης της πληροφορίας κοιτάζει την οθόνη μιας μικρής τηλεόρασης», ή “αντικαταστήστε το homunculus με μια τέτοια ψυχολογική έννοια όπως «προσωπικότητα».

Ο F. Crick δεν προσφέρει τη δική του λύση στο πρόβλημα, αλλά πολύ σωστά απαιτεί να αποχωριστεί μια για πάντα την ιδέα ενός homunculus σε οποιαδήποτε από τις παραλλαγές του, καθώς η απόρριψη του ψευδούς μονοπατιού από μόνη της αντιπροσωπεύει μια σημαντική επιτυχία της αναζητητικής σκέψης. Σε αντίθεση με όλα τα άλλα αντικείμενα της φυσικής επιστήμης, η μελέτη του ανθρώπινου εγκεφάλου επιβαρύνεται από τη δυνατότητα ενδοσκόπησης, δηλ. την ευκαιρία να δεις από μέσα. Η προφανής ορατότητα των ιδεών για τον εσωτερικό κόσμο καθιστούν δύσκολη την κατανόηση των  νόμων της εγκεφαλικής δραστηριότητας σε ασύγκριτα μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι η ορατότητα της κίνησης του Ήλιου γύρω από τη Γη παραμόρφωσε την εικόνα του ηλιακού συστήματος για αιώνες. Ως εκ τούτου, τίθεται το ερώτημα που τέθηκε στην αρχή: μπορεί ο εγκέφαλος να καταλάβει τον εγκέφαλο,  μπορεί ο εγκέφαλος να καταλάβει το μυαλό;

Η καλύτερη απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι οι εργασίες που δημοσιεύονται σε αυτό το τεύχος, τα πραγματικά επιτεύγματα της σύγχρονης επιστήμης. Ίσως ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα αυτών  των άρθρων έγκειται όχι μόνο στην ενημέρωση του αναγνώστη για όσα έχουν ήδη γίνει γνωστά, αλλά και στην αποσαφήνιση της διατύπωσης άλυτων προβλημάτων, στον καθορισμό των στρατηγικών καθηκόντων της περαιτέρω έρευνας.

ΟΝΟΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ

  • Hubel,
  • Stevens,
  • Ε. Kandel,
  • Hayta
  • Feirtag
  • Cowan
  • Iversen
  • Huedel
  • Wiesel
  • Ε. Ewarts
  • Geschwind
  • Κitty
  • F. Crick

Στο παρόν μάθημα, μερικοί από τους πιο διάσημους νευροφυσιολόγους της δυτικής επιστήμης αναμετρώνται με το θεμελιώδες όσο και προκλητικά ενδιαφέρον ερώτημα: μπορεί ο εγκέφαλος να καταλάβει τον εγκέφαλο; Στην προσπάθειά τους να απαντήσουν, μας δίνουν μια πληρέστατη εικόνα της λειτουργίας και των εξελικτικών δυνατοτήτων του εγκεφάλου, με βάση πάντα τα μέχρι στιγμής επιστημονικά δεδομένα, και συνάμα διατυπώνουν μια σειρά από υποθέσεις που εμπλουτίζουν την έρευνα.

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

Τρόπος απόκτησης

Ο εκπαιδευόμενος που ολοκλήρωσε τη σπουδή του στο μάθημα που επέλεξε, έχει το δικαίωμα:

Α) Απόκτησης Πιστοποιητικού Παρακολούθησης μαθημάτων από την εταιρεία ACTA Τεχνοβλαστός Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κατόπιν εκδήλωσης ενδιαφέροντος με κόστος 99 ευρώ.

(ΣΗΜ. Η αποστολή του Πιστοποιητικού γίνεται με email.)

Acta_Basic
Acta_Expert
Acta_Advanced

Β) Απόκτηση Κότινου με: Πιστοποιητικό Παρακολούθησης των ακαδημαϊκών μαθημάτων του HEPTAPOLIS AVATAR e-Learning από την Μ.Κ.Ο. HEPTAPOLIS – ΤΡΙΛΟΓΙΑ. (ΣΗΜ. Η αποστολή του Πιστοποιητικού γίνεται με email.)

8o Mέρος -Οι σκέψεις του νομπελίστα βιολόγου F. Crick για την έρευνα του εγκεφάλου

1
ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΝΟΣ ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑΣ ΒΙΟΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ – F. Crick: Σκέψεις για τον εγκέφαλο
90
2
8o Mέρος – Εγκέφαλος
9 questions